ԿԱՑԻՆ ԱԽՊԵՐ
Մի մարդ գնաց հեռու երկիր աշխատանք անելու։ Ընկավ մի գյուղ։ Տեսավ այս գյուղի մարդիկ ձեռով են փայտ կոտրատում։
— Ախպե՛ր,- ասավ,- ինչո՞ւ եք ձեռով փայտ անում, մի՞թե կացին չունեք։
— Կացինն ի՞նչ բան է,- հարցրեցին գյուղացիք։
Մարդը իր կացինը գոտկից հանեց, փայտը ջարդեց, մանրեց, դարսեց մյուս կողմը։ Գյուղացիք այս որ տեսան, վազեցին գյուղամեջ, ձայն տվին իրար․
— Տո՛, եկե՛ք, տեսե՛ք կացին ախպերը ինչ արավ։
Գյուղացիք հավաքվեցին կացնի տիրոջ գլխին, խնդրեցին, աղաչեցին, շատ ապրանք տվին ու կացինը ձեռքիցն առան։
Կացինն առան, որ հերթով կոտորեն իրանց փայտը։
Առաջին օրը տանուտերը տարավ։ Կացինը վրա բերավ թե չէ՝ ոտը կտրեց։ Գոռալով ընկավ գյուղամեջ։
— Տո՛, եկե՛ք, եկե՛ք, կացին ախպերը կատաղել է, ոտս կծեց։
Գյուղացիք եկան, հավաքվեցին, փայտերն առան, սկսեցին կացնին ծեծել։ Ծեծեցին, տեսան՝ բան չդառավ, փայտերը կիտեցին վրան, կրակեցին։
Բոցը բարձրացավ, չորս կողմը բռնեց։ Երբ կրակն իջավ, եկան բաց արին, տեսան՝ կացինը կարմրել է։
— Վա՜յ, տղե՛ք, կացին ախպերը բարկացել է, տեսե՛ք՝ ոնց է կարմրել, որտեղ որ է, մեր գլխին մի փորձանք կբերի։ Ի՞նչ անենք։
[ 185 ]
Մտածեցին, մտածեցին ու վճռեցին՝ տանեն բանտը գցեն։
Տարան գցեցին տանուտերի մարագը։ Մարագը լիքը դարման էր․ գցեցին թե չէ՝ կրակն առավ, բոցը երկինքը բարձրացավ։
Գյուղացիք սարսափած վազեցին տիրոջ ետևից․ «Ե՛կ, աստծու սիրուն, կացին ախպորը բա՛ն հասկացրու»։
Hermano hacha
Un hombre ir al otra pais porque trabajar. Llega a un pueblo. El ve l gente de esto pueblo costando madera con manos. -Hermanos-dijo-¿por que costando madera con manos? ¿No teneis un hacha? -¿Que es un hacha? Preguntaron la gente. El hombre sacó el hacha de su cinturon, rompió la madera, la cortó y la cortó por el otro lado. Cuando los aldeanos vieron esto, corrieron hacia la aldea, votaron unos por otros ․»Vamos, mira lo que hizo el hermano Axe».
Tomaron un hacha para cortar leña de una en una. El dueño lo recogió el primer día. Tanto si trajo el hacha como si no, se cortó la pierna. Cayó gritando en medio del pueblo.
«Vamos, vamos, hermano hacha está furioso, me mordió la pierna».
Los aldeanos vinieron, se reunieron, tomaron los palos y comenzaron a golpear el hacha. Lo golpearon, vieron que no pasaba nada, le pusieron palos, dispararon.
La llama se elevó y prendió a cuatro patas. Cuando el fuego se apagó, vinieron y lo abrieron y vieron que el hacha era roja.
«Oh, muchachos, el hermano hacha está enojado, miren lo rojo que está, donde sea que esté, nos traerá problemas». ¿Qué debemos hacer?
[185]
Pensaron, pensaron y decidieron llevarlo a la cárcel.
Tiraron la urna del casero. La acción estaba llena de medicina ․ Ya sea que lo tiraran o no, el fuego se hizo cargo, la llama se elevó al cielo.
Los aldeanos corrieron tras el maestro aterrorizados և «Ven, Dios mío, explícale el hacha a tu hermano»
Մարիամ Շախվերդյան 